راهنمای جامع آناپلاسموز در حیوانات

(ج) ویکی پدیا

معرفی

آناپلاسموزها بیماری‌های عفونی انگلی هستند که توسط گونه‌های آناپلاسما ایجاد می‌شوند و توسط کنه‌ها منتقل می‌شوند. حیوانات میزبان آسیب‌دیده عمدتاً سگ‌ها هستند، اما مردم، گوسفند، بز، گربه، گاو و اسب نیز می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند. این بیماری در مراحل حاد و مزمن پیشرفت می کند.

عوامل بیماری زا و انتقال

آناپلاسموزها عمدتاً توسط دو گونه آناپلاسما ایجاد می شوند:

• آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم: بر گرانولوسیت ها (گلبول های سفید خون) اثر می گذارد.
• آناپلاسما پلاتیس: بر ترومبوسیت ها (پلاکت های خون) اثر می گذارد.

Anaplasma phagocytophilum و Anaplasma platys متعلق به راسته Rickettsia هستند و بنابراین باکتری هستند. Anaplasma phagocytophilum یک بیماری مشترک بین انسان و دام است و باعث ارلیشیوز گرانولوسیتی انسانی در انسان می شود.

بردارها و میزبان ها

Anaplasma phagocytophilum عمدتا توسط کنه های محافظ از جنس Ixodes، در اروپا به ویژه توسط کنه چوب (Ixodes ricinus) منتقل می شود. از طرف دیگر، آناپلاسما پلاتیس توسط کنه سگ قهوه ای (Rhipicephalus sanguineus) منتقل می شود.

انتقال آناپلاسما معمولاً 24 ساعت پس از شروع مکیدن کنه رخ می دهد. دوره کمون 5 تا 20 روز است.

توزیع

Anaplasma phagocytophilum بین 40 و 65 موازی توزیع شده است، از جمله آلمان، سوئد، نروژ، انگلستان، هلند، لهستان، مجارستان، اتریش، سوئیس، جمهوری چک، اسلوونی، کرواسی، بلغارستان، فرانسه، شمال اسپانیا، شمال ایتالیا و شمال رومانی.

Anaplasma platys در شمال آفریقا، جنوب و مرکز پرتغال، جنوب اسپانیا، ایتالیا، یونان، جبل الطارق، بلغارستان، کرواسی و جنوب رومانی رخ می دهد.

تشخیص

آناپلاسموز توسط دامپزشک در فاز حاد از طریق تشخیص مستقیم پاتوژن با استفاده از اسمیر خون رنگ آمیزی شده با گیمسا و/یا PCR از خون تشخیص داده می شود. در فاز مزمن، پاتوژن را می توان به طور غیر مستقیم با تشخیص آنتی بادی (تیتر) با استفاده از IFAT یا ELISA شناسایی کرد. با این حال، نتیجه منفی PCR بیماری را رد نمی کند.

تشخیص آناپلاسموز در سگ

از آنجایی که علائم آناپلاسموز می تواند مشابه علائم سایر بیماری ها مانند بابزیوز یا بیماری لایم باشد، تشخیص دقیق مهم است. دامپزشکان از آزمایش خون برای تشخیص وجود باکتری آناپلاسما یا آنتی بادی علیه این باکتری ها استفاده می کنند. ترکیبی از علائم بالینی، تشخیص پاتوژن و پاسخ به درمان برای تشخیص بسیار مهم است.

علائم

فاز حاد (1-3 هفته)

• تب
• بی تفاوتی، بی حالی
• اختلالات دستگاه گوارش
• اسپلنومگالی (بزرگ شدن طحال)
• لنفادنوپاتی (غدد لنفاوی متورم)
• ترومبوسیتوپنی (کاهش تعداد پلاکت ها)
• خونریزی بینی، خونریزی لثه

• پتشی (خونریزی های کوچک در پوست)
• لنگش
• پلی آرتریت (التهاب مفاصل متعدد)

فاز مزمن

• پان سیتوپنی (کاهش تعداد سلول های خونی)
• یووئیت (التهاب چشم)
• لنگش
• پلی آرتریت
• اختلالات عصبی

علائم آناپلاسموز اغلب شبیه علائم ارلیشیوز است.

آناپلاسموز در سگ ها: علائم و نشانه های رایج

علائم عفونت آناپلاسموز در سگ ها می تواند متفاوت باشد، اما برخی از رایج ترین علائم عبارتند از:

• کسالت
• تب
• خونریزی غشای مخاطی (مثلاً روی لثه)
• خونریزی بینی
• عدم تمایل به حرکت
• لنگش

در موارد نادر، علائم عصبی مانند مشکلات هماهنگی یا تشنج نیز ممکن است رخ دهد.

تست های آزمایشگاهی

در مرحله حاد آناپلاسموز، آزمایش خون معمولاً ترومبوسیتوپنی (کاهش تعداد پلاکت ها)، کاهش لنفوسیت ها و افزایش مونوسیت ها، پروتئین کل (TP)، γ-گلوبولین ها و پروتئین واکنشی C (CRP) را نشان می دهد. با پیشرفت بیماری، کاهش گلبول های قرمز و هماتوکریت و همچنین افزایش آنزیم های کبدی (ALT، AST) نیز ممکن است رخ دهد.

رفتار

در صورت بروز علائم حاد و تغییرات مربوطه در شمارش خون، دامپزشک می با آنتی بیوتیک درمان کند. با این حال، حذف پاتوژن اغلب برای Anaplasma platys امکان پذیر نیست، در حالی که حذف پاتوژن برای Anaplasma phagocytophilum امکان پذیر است.

در مرحله مزمن، نظارت منظم با شمارش خون، شیمی بالینی و الکتروفورز پروتئین توصیه می شود. لازم به ذکر است که داکسی سایکلین هیکلات می تواند باعث تحریک شدید غشای مخاطی شود. بنابراین این قرص ها هرگز نباید با معده خالی مصرف شوند، بلکه باید همراه با غذا (مثلاً در کیسه گوشت یا قلب مرغ) مصرف شوند.

درمان سیستمیک کورتیزون به طور کلی در بیماری‌های مبتنی بر ناقل منع مصرف دارد و ممکن است تنها پس از ارزیابی دقیق ریسک و فایده انجام شود. هر گونه عفونت همزمان باید همیشه همزمان درمان شود.

جلوگیری

لکه ها و/یا یقه های حاوی پرمترین و فلومترین را می توان برای جلوگیری از آناپلاسموز استفاده کرد. پروفیلاکسی رفتاری شامل پرهیز از مناطق تیک است. در این صورت باید قبل از سفر از دامپزشک مشاوره بگیرید.

علاوه بر داروهای ضد کنه، می توان از مکمل های طبیعی مانند قرص سیستوس برای کاهش بیشتر خطر ابتلا به کنه استفاده کرد. همچنین مهم است که سگ خود را به طور منظم از نظر کنه بررسی کنید، به خصوص بعد از طبیعت گردی. اگر کنه را مشاهده کردید، آن را در اسرع وقت با موچین کنه بردارید تا زمان تماس با خونخوار را به حداقل برسانید.

محیط و عوامل خطر آناپلاسموز

از آنجایی که کنه‌ها در محیط‌های خاصی مانند علف‌های بلند، بوته‌ها و جنگل‌ها بیشتر دیده می‌شوند، باید از چنین مناطقی اجتناب کنید یا سگ خود را پس از قرار گرفتن در چنین محیط‌هایی به طور کامل جستجو کنید. خطر آناپلاسموز در طول فصل معمولی کنه ها از بهار تا پاییز بالاتر است، بنابراین در این زمان احتیاط بیشتری لازم است.

حذف نادرست کنه ها: خطرات و عواقب احتمالی

حذف کنه ها گام مهمی در کاهش خطر ابتلا به آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم (آناپلاسموز) یا سایر پاتوژن های منتقله از کنه است. با این حال، برداشتن نادرست کنه ها می تواند منجر به افزایش خطر عفونت و سایر عوارض شود. در زیر برخی از خطرات و عواقب احتمالی برداشتن نادرست کنه ها آورده شده است:

1. انتقال پاتوژن ها : اگر کنه به طور نامناسب برداشته شود، ممکن است تحت فشار قرار گیرد و بزاق خود را به داخل زخم رها کند و خطر ابتلا به آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم (آناپلاسموز) یا سایر عوامل بیماری زا را افزایش دهد.
2. باقیمانده قسمت های کنه : اگر کنه به اشتباه برداشته شود، قسمت هایی از قسمت های دهان یا سر ممکن است در پوست سگ گیر کند. این می تواند منجر به التهاب، عفونت یا واکنش های آلرژیک شود.
3. فشردن بدن کنه : اگر کنه در طول فرآیند برداشتن له شود، محتویات معده آن می تواند به داخل زخم نشت کند، که خطر عفونت را نیز افزایش می دهد.

برای به حداقل رساندن این خطرات، مراحل زیر باید برای حذف صحیح و ایمن کنه ها دنبال شود:

1. استفاده از موچین یا موچین کنه : از موچین مخصوص کنه یا موچین ریز استفاده کنید تا کنه را تا حد امکان به پوست سگ نزدیک کنید. از برداشتن کنه با انگشتان خالی یا ابزارهای غیر اختصاصی خودداری کنید.
2. کشیدن آهسته و پیوسته : به آرامی و پیوسته کنه را بدون پیچاندن یا فشار دادن مستقیم به بیرون بکشید. کشیدن آهسته به کنه نشان می دهد که رها شود و خطر انتقال بزاق یا گیرکردن قسمت های کنه را به حداقل می رساند.
3. ضد عفونی کردن محل گزش : پس از برداشتن کنه، محل گزش و دست ها را با یک ضدعفونی کننده مناسب به طور کامل ضد عفونی کنید تا خطر عفونت کاهش یابد.
4. نظارت بر سگ : سگ خود را در چند روز و هفته آینده برای علائم احتمالی عفونت، مانند تب، بی حالی یا درد مفاصل تحت نظر بگیرید. اگر مشکوک به عفونت هستید، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.

سوالات متداول آناپلاسموز

آسیب ناشی از آناپلاسموز

اگرچه آناپلاسموز در حیوانات معمولاً به راحتی قابل درمان است، اما در برخی موارد آسیب ثانویه ممکن است رخ دهد، به خصوص اگر بیماری به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود. آسیب احتمالی ناشی از آن به شدت عفونت و اندام های آسیب دیده بستگی دارد. برخی از آسیب های احتمالی احتمالی عبارتند از:

1. التهاب و لنگش مفاصل : واکنش های التهابی ناشی از باکتری Anaplasma phagocytophilum می تواند منجر به التهاب و لنگش مفاصل شود. در برخی موارد، این می تواند منجر به آسیب دائمی مفصل و درد مزمن شود.
2. آسیب اندام : اگر آناپلاسماها باعث التهاب در اندام ها شوند، آسیب اندام ممکن است رخ دهد. شایع ترین اندام های آسیب دیده کبد، کلیه ها و ریه ها هستند. آسیب عضو درمان نشده می تواند منجر به اختلال در عملکرد اندام و در بدترین حالت، نارسایی اندام شود.
3. کم خونی : کاهش پلاکت های خون (ترومبوسیت ها) می تواند منجر به خونریزی و کم خونی شود. در موارد شدید، این می تواند تهدید کننده زندگی باشد و نیاز به تزریق خون دارد.
4. علائم عصبی : در موارد نادر، آناپلاسما می تواند بر سیستم عصبی نیز تأثیر بگذارد که می تواند منجر به علائم عصبی مانند ناهماهنگی، تشنج یا فلج شود.

به منظور به حداقل رساندن خطر آسیب های بعدی، تشخیص و درمان زودهنگام آناپلاسموز مهم است. اگر علائمی را در حیوان خانگی خود مشاهده کردید که می تواند نشان دهنده آناپلاسموز باشد، فوراً با دامپزشک تماس بگیرید. درمان زودهنگام و مناسب می تواند به کاهش احتمال آسیب ثانویه و حفظ کیفیت زندگی حیوان خانگی شما کمک کند.

خلاصه و نتیجه گیری

آناپلاسموز یک بیماری منتقله از کنه است که می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی در سگ یا گربه شود. تشخیص و درمان به موقع برای بهبودی حیوان بسیار مهم است. برای محافظت از سگ یا گربه خود در برابر آناپلاسموز و سایر بیماری های منتقله از کنه، مهم است که به طور منظم پروفیلاکسی کنه انجام دهید و حیوان خود را از نظر کنه بررسی کنید. با انجام این اقدامات محافظتی می توانید به سلامت و شادی دوست چهارپای خود کمک کنید.

تحقیقات فعلی در مورد آناپلاسموز در سگ ها

تحقیق در مورد آناپلاسموز در سگ/گربه فرآیندی مداوم برای تعمیق درک بیماری، توسعه روش‌های تشخیصی و درمانی مؤثرتر و بهبود پیشگیری از انتقال کنه است. برخی از زمینه های تحقیقاتی فعلی عبارتند از:

1. اپیدمیولوژی و توزیع : محققان به بررسی وقوع و توزیع جغرافیایی Anaplasma phagocytophilum در مناطق مختلف و در گونه های مختلف جانوری ادامه می دهند. این مطالعات به شناسایی مناطق و زمان های خطر به منظور توسعه اقدامات پیشگیری هدفمند کمک می کند.
2. مقاومت در برابر عوامل کنه : از آنجایی که کنه ها نقش مهمی در پیشگیری از آناپلاسموز دارند، ایجاد مقاومت در برابر این عوامل نیز در حال بررسی است. نتایج این مطالعات ممکن است به ایجاد درمان‌های مؤثرتر کنه یا رویکردهای جایگزین برای کنترل کنه کمک کند.
3. روش‌های تشخیصی بهبود یافته : هدف پژوهش ایجاد روش‌های تشخیصی دقیق‌تر و سریع‌تر برای آناپلاسموز است. این می تواند به تشخیص زودهنگام بیماری و شروع سریعتر درمان برای به حداقل رساندن آسیب احتمالی بعدی کمک کند.
4. رویکردهای درمانی جدید : توسعه رویکردهای درمانی جدید، از جمله آنتی بیوتیک های جایگزین یا ایمونوتراپی، ممکن است به بهبود درمان آناپلاسموز و غلبه بر مقاومت احتمالی به درمان های موجود کمک کند.
5. ایمونولوژی و پاتوژنز : درک بهتر پاسخ‌های ایمنی در آناپلاسموز و مکانیسم‌هایی که توسط آناپلاسما فاگوسیتوفیلوم سلول‌ها را آلوده می‌کند و باعث التهاب می‌شود، ممکن است به شناسایی اهداف جدید درمانی یا استراتژی‌های پیشگیری کمک کند.

نتایج حاصل از این حوزه‌های تحقیقاتی می‌تواند به کاهش خطر آناپلاسموز در سگ/گربه، بهینه‌سازی تشخیص و درمان بیماری و بهبود کیفیت زندگی سگ‌های مبتلا کمک کند.